Buitenplaats Schaep en Burgh

Noordereinde 60, 's-Graveland (Gemeente Wijdemeren)
Eigenaar: Vereniging Natuurmonumenten, die in het landhuis zijn hoofdkantoor had van 1976 tot 2020.
Grootte: 25 ha

Aansluitend aan (en vroeger één geheel met) landgoed Bantam.

De buitenplaats dankt zijn naam aan de stichter Abel Matthijszoon Burgh en zijn neef en erfgenaam Gerard Simonszoon Schaep.

Achter het landhuis Schaep en Burgh ligt de biljardzaal, het Capitool, naar een ontwerp van J.D. Zocher jr.
Het is een neoclassicistisch gebouw uit 1820.
In 1990 werd het achterste deel ernstig beschadigd door een omvallende boom tijdens een storm. Alleen de entree bleef staan.
Het werd volledig hersteld.
Echter op 15 juli 2002 brandde het nagenoeg volledig af. De brand was waarschijnlijk een gevolg van kortsluiting.
Herbouw in 2004.
Op 27 februari 2005 weer in gebruik genomen als studiolocatie voor het programma "Vroege vogels" (Sinds 2012 vanuit Stadzigt in Naarden).

Park in Engelse landschapsstijl met waterpartijen (J.D. Zocher jr, 1818).
De brede beukenlaan achter het gebouw werd door Zocher intact gelaten. In WOII hebben de Duitsers de meeste beuken gekapt. Na de oorlog zijn eikebomen langs de laan geplant.
In het bosgedeelte, aan de oorspronkelijke beukenlaan bevindt zich een oude ijskelder, waarin men vroeger ijs kon bewaren tot in de zomer.
Nu winterverblijf voor vleermuizen.

Aan de noordzijde bevindt zich een slangenmuur uit 1730, gemaakt van IJsselstenen. Deze is 3,5m hoog
Tegen de zuidzijde van deze muur is het snel warm en daardoor kunnen er subtropische planten groeien.
Gerestaureerd in 1998.
Op 9 februari 2020 heeft de storm Ciara bijna 25 meter omver geblazen.
De muur is gerestaureerd in 2021.

Vanaf deze buitenplaats kunt u naar het bezoekerscentrum van Natuurmonumenten, op het naastgelegen landgoed Boekesteyn.

Landhuis en park: Rijksmonument nr 17365

Koetshuis en Orangerie: Rijksmonument nr 17336

Overzicht eigenaren Schaep en Burgh (gevestigd op de kavels 4 en 5 aan het Noordereinde te 's-Graveland)

1634-1646Abel Mathijsz. Burgh
zoon van een Amsterdamse bierbrouwer.
Geboren in 1580 te Amsterdam.
Gehuwd met Maria Cornelia Queekel op 18 januari 1609 in de Nieuwe Kerk in Amsterdam
Overleden in juli 1646; als weduwnaar en kinderloos.
De erfenis werd onder neven en nichten verdeeld middels loting. 		kavels 4, 5 en een deel van 3, alsmede 18 en 19
In totaal ca 65 ha, waarvan 39,5 ha aan het Noordereinde.
Burgh bouwt een hofstede, schuren, stallen en hooibergen
1647-1666Gerard Simonsz. Schaep
Geboren 1594
Gehuwd met Maria Spiegel (tantezegger van Annetje Jansd. Spiegel , echtgenote van Anthony Oetgens, de oprichter van Spiegelrust)
Was ruim 10 jaar burgemeester van Amsterdam
Sterft op 2 juli 1666 als weduwnaar en kinderloos.
Bezit gaat middels legaat naar Jan Berndt Schaep, zoon van een neef (Gerrit Pieterse Schaep)		Erft 11 ha.
Koopt van andere erfgename wed. Christina Nijenburch-Boellen de woning, hofstede en stallen.
In 1648 koopt hij van de wed. Clara Coenraedts Velikert Burgh de boomgaard en toebehoren.
Daarmee bezit Schaep de kavels 4 en 5, ca 26 ha.
Ook in 1648 koopt hij de Heerlijkheid Kortenhoef na de dood van Gerard van Rheede van Nederhorst.
1666-1666
(4 dagen)		Jan Berndt Schaep
Gehuwd op 24 juni 1657 met Margaretha Bakker.
Jan Berndt overlijdt op 6 juli 1666.
Dochter Maria Schaep erft de nalatenschap.
1666-1725Maria Schaep
Geboren 25 maart 1658.
Ivm haar minderjarigheid voert haar oom Pieter Schaep (1635-1685) de voogdij en het beheer. Huwt met mr Hendrik Bicker op 26 augustus 1681.
Bicker was burgemeester van Amsterdam in 1713 en 1717.
Hij overleed op 1 augustus 1718.
Maria Schaep overlijdt op 6 november 1725.
Haar oudste zoon Hendrik Bicker had in 1725 Hilverbeek gekocht.
Schaep en Burgh ging naar een jongere broer Jan Berndt Bicker.
Landgoed waarschijnlijk geplunderd en door brand verwoest door de Fransen in 1672?
Daarna herbouwd.
Bicker kocht ca 3 ha grond naast Schaep en Burgh erbij.
De weduwe stond in 1722 een stuk grond af aan haar buurman de heer Santijn van Boekesteyn op de grens tussen beide buitenplaatsen.
1725-1750Jan Berndt Bicker
Geboren op 12 augustus 1695.
Was secretaris van de Burgemeester in Amsterdam, later schepen aldaar.
Daarna drossaart van Muiden, baljuw van Naarden en Gooiland en in 1724 Hoofdingeland van 's-Graveland. Gehuwd met Johanna Sara Pels, op 6 november 1720.
Het echtpaar kreeg 10 kinderen.
Jan Berndt Bicker overleed in 1750. 		In 1731 kocht Bicker een stuk grond achter (ten oosten) van zijn bezit van Naarden (Naarderveld), achter de kavels 1 t/m 5 alsmede een extra strook grond aan de oostzijde daarvan (het latere oostelijke deel van Bantam)

Het nu bestaande landhuis Schaep en Burgh stamt waarschijnlijk uit deze periode.

1750-1791Johanna Sara Bicker-Pels
Weduwe van Jan Berndt Bicker.
Zij overlijdt op 28 juli 1791.
In haar testament bepaalde zij, dat Schaep en Burgh alleen mocht worden verkocht als geen van haar kinderen het landgoed tegen taxatiewaarde wenste over te nemen en het minstens 10 jaar in eigendom behield.
De oudste dochter Johanna Bicker kocht het landgoed aan.		In 1758 erft Johanna Bicker Pels van de neef van haar man landgoed Hilverbeek.
Nog in hetzelfde jaar verkoopt zij het aan Coenraad Jacob de Leeuw.

De weduwe Bicker koopt in 1790 van de eigenaar van 's-Gravenhoek een strook grond aan de oostkant van dit landgoed (sluit aan bij het door haar echtgenoot gekochte deel van het Naarderveld en reikt in het zuiden tot aan Schaep en Burgh).

1792-1801Wed. Johanna Hop-Bicker (1728-1807).
Jacob Hop Hendriksz overleed in 1790.
Het echtpaar Hop-Bicker had geen kinderen.
Verhuurt na enige jaren (ca 1797) het landgoed aan Hendrik Daniel van Hoorn (1731-1802), notaris in Amsterdam.
Johanna vestigde zich op haar buitenplaats in Maarssen.
In 1801 verkoop van Schaep en Burgh aan van Hoorn. 		Om "indringers" vanuit het oosten te weren kreeg Johanna toestemming van de baljuw van Naarden, Gerrit Corver Hooft, om voetangels en klemmen te plaatsen.
1801-1802Hendrik Daniel van Hoorn (1731-1802)
Gehuwd met Everdina Visscher.
Van Hoorn overleed op 11 mei 1802, kinderloos en als weduwnaar.
Totale bezit wordt verkocht aan Izaak Hodshon.		Van Hoorn koopt van Johanna Hop-Bicker behalve Schaep en Burg, ook de grond (bos, tuin en veld), die thans het oostelijke deel van Bantam vormt, alsmede een stuk grond aan de overzijde van de 's-Gravelandsevaart (Papen-Meentje). Totale bezitca 50 ha.
1802-1818Izaak Hodshon (1772-1855)
Op 25 maart 1798 gehuwd met Isabella Dedel (1775-1865), dochter van Willem Gerrit Dedel en Jacoba Elisabeth Crommelin
Geen kinderen.
Hodshon kocht in Haarlem een ander zomerverblijf en liet zijn bezittingen in 's-Graveland veilen op 7 september 1818.
Schaepenburgh (ruim 50 ha) en Swaenenburgh met 's-Gravenhoek (ca 30ha) werden beide verkocht aan Willem van Loon uit Amsterdam. 		Hodshon koopt in 1804 uit de erfenis van zijn buurman George Matthes een stuk grond, toen de buitenplaats 's-Gravenhoek, nu waarschijnlijk het westelijke deel van Bantam, alsmede de meest westelijke weilanden op de kavels.
De andere buurman, Georgius 't Hoen Willemsz, eigenaar van Swaenenburgh (ten noorden van Schaep en Burg en ten westen van wat nu Bantam is) overleed in 1805.
Hodshon kocht het van zijn weduwe.
Bouwde de ijskelder op het landgoed Schaep en Burgh.
1818-1877Willem van Loon
Geboren op 20 september 1794 in Amsterdam
Op 20 december 1815 getrouwd met Anna Louise Agatha Winter (geboren 6 juli 1793), dochter van de zeer vermogende Pieter van Winter
Willem van Loon overleed op 11 oktober 1847. Zijn echtgenote op 7 mei 1877.
In de periode 1815 - 1877 hingen in het gebouw Schaep en Burg de door Rembrandt in 1634 gemaakte huwelijksportretten van Marten Soolmans (1613-1641) en Oopjen Coppit (1611-1689). Deze en andere schilderijen behoorden de familie Winter toe. De originelen zijn door de erfgenamen verkocht en uiteindelijk in 2016 door Nederland en Frankrijk aangekocht. Na restauratie in het Rijksmuseum in Amsterdam zullen de doeken afwisselend in Amsterdam en Parijs (Louvvre) worden tentoongesteld.
De erfenis in 's-Graveland werd in 3 delen verdeeld:
Schaep en Burg ging naar Cornelis Dedel, eigenaar van het naastliggende Boekesteyn.
Swaenenburg werd overgenomen door Agnes Henriette van Loon (1829-1902).
Bantam naar Maurits Jacob van Lennep en zijn echtgenote Caroline Wilhelmine van Loon.		Het echtpaar verbouwde het landhuis, waardoor het confortabeler werd.
Tuinarchitect J.D. Zocher werd gevraagd om de parkaanleg te verzorgen.
1877Cornelis Dedel (1806-1885)
Verhuur achtereenvolgens aan diverse personen:
Richard van Rees
Adolf Boissevain
Na het overlijden van Cornelis ging het landgoed naar zijn zoon.
1885-1932Willem Gerrit Dedel (Amsterdam, 28-5-1850, 's-Graveland, 27-1-1932
Restauratie in 1919 door architect C.B. Posthumus Meyes jr in opdracht van W.G. Dedel.
1932-1951Cornelis Dedel (Amsterdam, 6-12-1894, Baarn, 7-12-1981)
1951NV van Reekum Papier-Gepacy
1971Vereniging Natuurmonumenten, aangekocht op 7 mei 1971.
Op 1 oktober 1976 heeft de Vereniging het huis als kantoor in gebruik genomen.
Opening door ZKH Prins Claus.		Restauratie in 1974-1975

Natuurmonumenten streeft ernaar de cultuurhistorische waarden van het parklandschap te bewaren.

2021Luxury by Nature
19491

Bronnen:
  • "Schaep en Burgh te 's-Graveland", J.F. Backer, Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten, 1975
  • "'s-Graveland en zijn buitenplaatsen", U.M. Mehertens, Rijksdienst voor de Monumentenzorg, 1985
  • "Theekoepels en tuinhuizen in de Vechtstreek", Wim Meulenkamp en Evert Boeve, ISBN 906262362X

Meer foto's

Landhuis

Capitool

Buitenplaatsen

Natuurgebieden